Blootstellingsonderzoek cadmium en lood

Ter hoogte van het kanaal Dessel-Schoten in Beerse is er sinds het begin van de 20ste eeuw allerhande industrie (non-ferro, steenbakkerijen, …) gevestigd. Bij de productieprocessen kwamen grote hoeveelheden milieuvervuilende stoffen (o.a. zware metalen) vrij in de omgeving.

In de jaren zeventig zorgde dit bij de directe omwonenden voor een grote golf van ongerustheid voor eventuele gezondheidsrisico's. Dat leidde tot een hele reeks onderzoeken (bevolkingsonderzoeken, bodemonderzoeken, gewasstudies, geurstudies, …) in de jaren '70, '80, '90 en '00.

Participatieproject

Ter hoogte van het kanaal Dessel-Schoten in Beerse is er sinds het begin van de 20ste eeuw allerhande industrie (non-ferro, steenbakkerijen, …) gevestigd. Die activiteiten oefenen niet enkel druk uit op mens en milieu, maar ook op de samenleving en de lokale gemeenschap in de kanaalzone West. Verschillende partijen (bedrijven, lokaal bestuur, omwonenden, Vlaamse administraties, huisartsen, …) werden verenigd in een stuurgroep en hebben intensief samengewerkt aan een concreet, realistisch, doeltreffend en geïntegreerd actieplan (2008-2012) voor een gezonder leefmilieu en samenleving rondom de kanaalzone West in Beerse. Het actieplan kan je onderaan downloaden.

Het onderzoek

Het onderzoek ging na of de hoeveelheid zware metalen in het lichaam bij omwonenden van de non-ferro bedrijven in de wijk 'Den Hout' en 'Absheide' hoger is dan bij de controlegroep (Vlimmeren).

Men had ervoor gekozen om zich op de twee meest gevoelige groepen te concentreren: kinderen en vrouwen.

Niet alle vervuilende stoffen werden geanalyseerd maar enkel lood en cadmium. Dit zijn twee zware metalen waarover veel informatie beschikbaar is.

Kinderen nemen via veelvuldig hand-mondcontact meer stof- en zandpartikels op dan volwassenen. Ze steken vuil speelgoed in hun mond, zullen al eens aarde proeven enzovoort. Hierdoor komen kinderen vaak ook meer in contact met vervuilende stoffen in bodems in vergelijking met volwassenen. Bovendien zijn kinderen - specifiek voor wat het zware metaal lood betreft - ook gevoeliger dan volwassenen voor eventuele nadelige gezondheidseffecten. Daarom heeft men ervoor gekozen om lood in bloed van kleuters tussen 2,5 en 6 jaar te onderzoeken. Wat de volwassenen betreft, zijn vooral de vrouwen gevoeliger dan mannen voor opname van cadmium en voor eventuele nadelige gezondheidseffecten.

Bij kinderen werd via een vingerprik bloed afgenomen om het loodgehalte te bepalen.

Bij de volwassenen werd urine verzameld en bloed afgenomen met de klassieke prik in de arm. In de urine en het bloed werd het gehalte cadmium bepaald.

Het cadmiumgehalte in urine geeft een indicatie van langdurige blootstelling en toont hoeveel cadmium het lichaam opgestapeld heeft de afgelopen 10 à 20 jaar.

Het cadmiumgehalte in het bloed daarentegen geeft eerder een maat weer voor de huidige blootstelling, met andere woorden of er een verhoogde blootstelling was gedurende de afgelopen 3 à 4 maanden.

Meetresultaten

Hieronder vind je de meetresultaten van zware metalen in de omgevingslucht in Beerse, opgemaakt door de Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) en de gezondheidskundige interpretatie van het Agentschap Zorg en Gezondheid.

De evolutie van de zware metalen in fijn stof vind je https://www.vmm.be/lucht/zware-metalen/concentratie-zware-metalen. De evolutie wordt gegeven op basis van grafieken van jaargemiddelden. De recentste resultaten vind je onderaan de pagina bij "meer informatie".

De zware metalen depositie vind je op https://www.vmm.be/lucht/zware-metalen/zware-metalen-in-depositie

De gezondheidskundige interpretaties van de luchtmetingen vind je op deze site: https://www.zorg-en-gezondheid.be/aandachtsgebied-Beerse

De algemene info en preventietips staan op: https://www.gezondleven.be/themas/gezondheid-en-milieu/milieugezondheidskundige-aandachtsgebieden/aandachtsgebied-beerse

Verslagen buurtvergadering Aurubis Beerse nv

Aurubis Beerse nv (het vroegere Metallo Belgium) organiseert op regelmatige basis buurtvergaderingen met de verantwoordelijken van de nabijgelegen wijken en de milieuambtenaar. Deze vergaderingen hebben als doel het wederzijds, historisch gegroeide gevoel van onduidelijkheid en onbegrip tussen bedrijven en omwonenden weg te werken; het draagvlak voor de industriële activiteiten bij de omwonenden te vergroten, en hinder, overlast gerichter aan te pakken. De verslagen van de buurtvergaderingen kan je hieronder downloaden.