Bouwmisdrijven

Inhoud

Het is de verantwoordelijkheid van de eigenaar om op eigen grond de wetgeving na te leven, zich te informeren en de nodige vergunningen aan te vragen. 

Wat is een bouwmisdrijf?
Er zijn verschillende soorten bouwmisdrijven. Wanneer je bouwt zonder de nodige vergunningen, andere werken uitvoert dan in de vergunning zijn opgenomen of pas start met de werken na verval van de vergunning, ben je in overtreding.
Hetzelfde geldt voor werken die je uitvoert in strijd met de (lokale) voorschriften die van kracht zijn op het perceel. 
Wanneer de gemeente niet op de hoogte is van de geplande werken, kan er ook niet afgetoetst worden of de werken wel reglementair zijn ten opzichte van de voorschriften. Ga daarom steeds vooraf in overleg met de medewerkers van de dienst omgeving.

Meer informatie over bouwovertredingen (melding, verjaringstermijnen, herstelmaatregelen) vind je op de website van Departement Omgeving.

Procedure

Is er een bouwmisdrijf of -overtreding vastgesteld op jouw domein en wil je dit bespreken met de gemeente? Maak dan een afspraak met de dienst omgeving van Beerse.

Een bouwmisdrijf melden
Als je van mening bent dat de regelgeving met betrekking tot de ruimtelijke ordening niet wordt nageleefd, kan je voor een klacht of melding terecht bij:

• de gemeente, de stedenbouwkundig inspecteur of de politie, die het bouwmisdrijf vaststellen en op basis van hun eigen handhavingsprioriteiten zullen optreden 
• de afdeling Handhaving van Departement Omgeving als het een gewestelijke prioriteit betreft.
  

Als je zelf schade of hinder zou ondervinden, kan je eventueel via een burgerlijke procedure het herstel van de schade of een schadeloosstelling vorderen. Daarnaast kan je aan de vrederechter een 'oproeping tot verzoening' vragen. Dat is een vrijwillige en kosteloze procedure om snel tot een oplossing te komen.

Opmaak van een proces-verbaal
Wanneer na melding blijkt dat het effectief om een bouwmisdrijf gaat, wordt er door de lokale politie, de stedenbouwkundige inspecteur of de gemeentelijke opsporingsambtenaar een proces-verbaal opgemaakt. Dit is een officiële vaststelling met alle belangrijke gegevens van het bouwmisdrijf en het wettelijk kader hiervan. Dit proces-verbaal wordt overgemaakt aan het parket dat op zijn beurt zelf aanvullend onderzoek voert. Na onderzoek beslist het parket om de zaak voor een rechtbank te brengen of te seponeren.

Stilleggen van de werken
Wanneer de werken nog in uitvoering zijn bij het opstellen van het proces-verbaal, kunnen de werken op bevel stilgelegd worden. Bij het onwettig hervatten van de werken, wordt een geldboete opgelegd.

Gerechtelijke uitspraak
De rechtbank kan, naast het opleggen van een straf, op vraag van de stedenbouwkundige inspecteur en/of het college van burgemeester en schepenen een herstelmaatregel opleggen. Dit kan zowel een meerwaardeboete, bouw- of aanpassingswerken, het herstel in oorspronkelijke staat of staking van strijdig gebruik zijn. Om de herstelvordering te kunnen inleiden bij de rechtbank moet voorafgaandelijk een positief advies worden verkregen van de Hoge Raad voor het Handhavingsbeleid.

Hoe kan ik een overtreding aanpakken?

• Herstel

Door de situatie in zijn oorspronkelijke staat te herstellen kan je jezelf terug in regel stellen. Hiervoor heb je geen stedenbouwkundige vergunning nodig.

• Regularisatievergunning

In de meeste gevallen kan je voor een bouwovertreding achteraf nog een omgevingsvergunning verkrijgen. De aanvraag van een regularisatievergunning volgt dezelfde procedure als deze voor de werken bij een gewone omgevingsvergunning. Los van een eventuele gerechtelijke veroordeling, zijn de werken na het verkrijgen van de omgevingsvergunning, vergund.

• Minnelijke schikking

Voor kleine bouwmisdrijven kan je een minnelijke schikking aanvragen aan de stedenbouwkundig inspecteur. Het gaat hierbij om het betalen van een geldsom en/of de uitvoering van de door de stedenbouwkundig inspecteur opgelegde bouw- of aanpassingswerken.
Indien de minnelijke schikking wordt aangevraagd en positief ontvangen wordt, zal je niet voor de rechtbank moeten verschijnen. De constructie mag in dit geval blijven staan en het zal mogelijk zijn om een vergunning voor stabiliteitswerken aan te vragen.
Voor zware bouwmisdrijven zoals het verrichten van handelingen in strijd met een stakingsbevel, in ruimtelijk kwetsbaar gebied of indien de werken voorkomen op de prioriteitenlijst van de gemeente, is een minnelijke schikking niet mogelijk. Een minnelijke schikking is ook niet mogelijk indien het misdrijf werd gepleegd door bepaalde professionelen (bv. vastgoedmakelaars).

Voor wie

Burger, Onderneming