In september 2024 was het precies 80 jaar geleden dat de gemeentes Baarle-Hertog, Baarle-Nassau, Beerse, Merksplas en Vosselaar door de geallieerden werden bevrijd van de Duitse bezetters. Deze historische gebeurtenis, als onderdeel van de bredere bevrijding van België, betekende het einde van een donkere periode in onze geschiedenis, namelijk de Tweede Wereldoorlog.
Op 8 mei, vindt in onze regio de laatste herdenking van 80 jaar Bevrijding plaats. Het is de dag van de Duitse overgave, de dag waarop we bevrijd werden van het bezettingsregime van nazi-Duitsland.
- 11 uur
- Vredesplein (aan het rondpunt Leest – Schuttershofstraat – Molenzijde), Merksplas
Na wat grasduinen op het internet, vonden we een bijzonder interessante brochure die ons meeneemt in het spoor van de bevrijders tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze gaat dieper in op de bevrijding van de provincie Antwerpen en je kan zelfs een gedetailleerd verslag lezen van de strijd hier in Beerse.
De volledige brochure vind je op https://faro.be/sites/default/files/bijlagen/blog/themabrochureLR.pdf
Denk jij bij ’bevrijding’ spontaan aan D-day en de helse strijd op de Normandische stranden? Ook in onze contreien, werd een hevige strijd geleverd tijdens WOII. De slag om de Antwerpse haven en de Kempense kanalen speelde immers een cruciale rol tijdens de finale oorlogsmaanden. (Jan De Haes – gedeputeerde voor toerisme).
Op 2 september 1944 steken de eerste bevrijders de Frans-Belgische grens over. Op 4 september rijden Britse tanks de stad Antwerpen binnen. Het Albertkanaal vormt een tijdlang een frontlijn dwars door de provincie Antwerpen. In de Kempen raken de geallieerden wel over het Albertkanaal en kunnen ze afbuigen naar het noordwesten. De Duitse weerstand is er taai en er wordt op sommige plaatsen hevig gevochten. Pas eind oktober vallen de Noorderkempen volledig in geallieerde handen en is de hele provincie bevrijd.
Het einde van de Duitse bezetting betekent de start van een roerige tijd. Vreugde, angst en verdriet walsen door elkaar heen.
SCHUILEN IN DE STEENOVEN
Brickworks battles
Beerse kent bloedige bevrijdingsdagen. Eind september 1944 vormt het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten de laatste Duitse verdedigingslinie voor de grens. Beerse centrum, op de zuidelijke oever, wordt snel bevrijd door Britse troepen. Maar aan de overzijde wachten verbeten Duitse soldaten hen op.
Op 24 september barst de strijd los. De 49ste Infanteriedivisie kan met de hulp van lokale verzetslui het kanaal oversteken in Sint-Jozef, een gehucht van Rijkevorsel. Ze bouwen er een noodbrug. Een bataljon trekt daarna verder over de noordelijke kanaaloever naar het gehucht Den Hout. Maar daar loopt hun aanval al snel vast. De Duitsers hebben zich ingegraven rond de cementfabriek en de steenbakkerij in de Kwikstraat. Ze omsingelen het Britse bataljon. Dagenlange gevechten volgen. De Britse troepen zetten zelfs een Wasp in, een vlammenwerpertank. Het verschrikkelijke wapen zorgt ervoor dat sommige Duitse soldaten zich overgeven.
Polen forceren doorbraak
De bevolking van de Kwikstraat staat doodsangsten uit. Britse en Duitse kanonnen beschadigen hun huizen. De bewoners zoeken daarom beschutting in kelders of in fabrieksgebouwen – zelfs in de lege ovens van de steenbakkerij. Verschillende Beersenaren komen om in de vuurgevechten. Op 29 september komt er versterking van de Poolse 1ste Pantserdivisie, die met een heldhaftige actie van infanterie en tanks de Duitsers verdrijft. Meer dan twintig Britse en Poolse soldaten sneuvelen in de strijd. Al in 1946 richt het Bevrijdingscomité Den Hout Noord een monument voor hen op in een nieuwe straat. Die krijgt een symbolische naam: de Heldenweg.
